Graag wil ik wat uitleggen over hoe ik het fokken van muizen aanpak. Mijn aanpak verschilt in de basis niet veel van hoe ik ratten fok, wat ik al sinds 2014 met succes doe. Muizen zijn echter wat anders dan ratten dus het is voor mij ook nog even zoeken wat goed werkt voor mij en de muizen, dus mogelijk verandert er hier nog het een en ander. 🙂
Huisdieren
De muizen zijn in de eerste plaats mijn eigen huisdieren. Ze krijgen hier een zo’n optimaal mogelijke verzorging, met goede ruime huisvesting en kwalitatief voer. De vrouwen wonen in een terrarium van 100x40x50cm en de mannen wonen solitair gehuisvest in bakken van 50x35x30cm. Hierin zit een dikke laag bodembedekking (mengeling van Plospan en hennepvezel) en wisselende inrichting zoals huisjes, klimspeelgoed, nestmateriaal, etc.
Mijn eigen muizen zijn niet te koop, ook niet als ze klaar zijn met nestjes krijgen. Ze blijven permanent hier wonen. De enige eventuele uitzondering hierop is als een andere fokker een muis van mij goed kan gebruiken in diens eigen fokplannen, maar dit is tot nu toe niet voorgekomen.
De muizen krijgen medische zorg wanneer nodig en worden humaan geëuthanaseerd.
Selectie
Goed fokken valt en staat bij de selectie van je fokdieren, zowel het selecteren van de jongen die je houdt uit een nest als het maken van een goede kruising tussen twee fokdieren. Men zegt wel eens ‘fokken is gokken’ en dat is ook zeker waar, maar als goede fokker probeer je altijd de ‘beste’ gok te maken in belang van de dieren die je fokt.
Hierbij ben ik sterk van mening dat niet alleen het individuele dier telt, maar vooral ook de lijn achter het dier. Een muis kan nog zo gezond en lief ogen, als de lijn er achter vol zit met gezondheidsproblemen of ongewenst gedrag kan dit doorgegeven worden aan de jongen. Hierbij is een stamboom met informatie over de lijn nagenoeg onmisbaar. Helaas houdt niet iedere fokker even secuur diens lijnen bij, maar mijn doel is het zeker om zoveel mogelijk informatie over mijn foklijn te vergaren. Deze informatie zal ook zoveel mogelijk in te zien zijn op mijn website, daar ik graag transparant ben en dit ook meteen een handige manier is om informatie terug te kunnen vinden.
Bij het kiezen van een geschikt ouderpaar maak ik gebruik van lijnteelt en uitkruisen. Lijnteelt betekent het kruisen van gerelateerde dieren terwijl je bij een uitkruising twee totaal onverwante dieren kruist. Beide vind ik erg belangrijk en maken dus onderdeel uit van mijn fokbeleid.
Naast selectie qua achtergrond, hou ik van mijn eigen nesten ook meerdere potentieel fokgeschikte dieren van beide geslachten aan. Hierdoor kan ik de beste dieren selecteren om mee te fokken wanneer ze fokrijp zijn.
Zoals je op de pagina over mijn fokdoel kunt lezen is variëteit niet het belangrijkste, maar fok ik wel gericht bepaalde kleurslagen. Dit om te voorkomen dat er te veel mutaties zich opstapelen, iets wat de gezondheid niet ten goede komt. Ik heb ook bewust gekozen voor een relatief eenvoudige variëteit met weinig gelinkte gezondheidsproblemen. Als beginnend fokker van muizen waag ik me (nog) niet aan moeilijke variëteiten.
Fokrijpheid
Na het kiezen van een geschikt ouderpaar wordt het nest gepland. Ook hierin heb ik een fokbeleid, want een geslachtsrijpe muis is ook niet meteen fokrijp en het is niet goed om continue nestjes te fokken.
Vrouwelijke muizen kunnen vanaf zo’n 5 weken al geslachtsrijp zijn, maar ze zijn dan nog piepjong en nog niet groot genoeg om een nest aan te kunnen. Een te jonge muis zal een groot nest zeker niet voldoende kunnen voeden zonder er zelf aan onderdoor te gaan. Daarom worden vrouwelijke muizen pas vanaf 4 maanden ingezet, ze zijn dan vrijwel uitgegroeid en lichamelijk klaar om een nestje te krijgen en te zogen.
In principe worden vrouwelijke muizen 1 a 2 keer ingezet, ik hoop dan een geschikte opvolger te hebben gefokt waarmee ik de volgende generatie kan gaan fokken. Immers maak ik een kruising met de hoop dichter bij mijn fokdoelen te komen! Soms kan er een reden zijn om toch nog een nestje te doen, bijvoorbeeld omdat het eerste nestje niet gaf waar ik op hoopte of omdat ik een andere kruising met een ander mannetje wil doen.
Mannen zijn ook al vroeg geslachtsrijp en hoewel ze geen nest hoeven te dragen en te zogen zet ik ze liever niet te jong in. Door wat langer te wachten kan ik hun karakter en gezondheid beter beoordelen en de beste keus maken wie er voor nageslacht mag zorgen! Wel is het belangrijk dat ze nog vruchtbaar zijn en bereid om te dekken, mannen die al wat ouder zijn kunnen soms interesse verliezen in dekken.
Momenteel doe ik een trial waarbij ik zowel mannen als vrouwen pas op latere leeftijd inzet dan bovengenoemde leeftijden. Veel muizen sterven helaas al op jonge leeftijd en dit wil ik verbeteren, door af te wachten en gezonde wat oudere muizen in te zetten hoop ik te selecteren om een hogere levensverwachting. De muizen zullen doorgaans tussen de 6 en 12 maanden oud zijn. Hierdoor kan het gebeuren dat het wat langer duurt voor er een nestje wordt geboren of dat bepaalde combinaties niet lukken, mogelijk blijven koppeltjes permanent samen wonen. Voor de mannen een voordeel – ze hebben hierdoor toch gezelschap van een soortgenoot voor de rest van hun leven. Voor mijzelf vind ik het ook niet erg, zo blijven mijn aantallen laag en blijven alleen de beste muizen over – muizen die op latere leeftijd nog fit en vruchtbaar zijn voor een nestje.
Aangezien muizen al zo vroeg geslachtsrijp zijn moeten de mannetjes tijdig van hun moeder gescheiden worden. De zoontjes verhuizen met 4 weken gezamenlijk naar hun eigen kooi en groeien samen verder op. Ik heb tot nu toe de ervaring dat broertjes best een tijd samen kunnen wonen zolang ze nog niet hebben mogen dekken. Vaak hou ik dan ook meerdere broers samen totdat een of meerdere mogen gaan dekken, die komen dan apart met hun date te zitten en blijven afgezien van dekkingen alleen wonen. Eenmaal gescheiden van elkaar kunnen ze immers niet meer terug samen leven.
Uitplaatsen van muizen
In principe fok ik met mijn muizen om een leuke gezonde lijn op te bouwen en mijzelf van leuke muizen te voorzien. Momenteel hou ik veel van mijn nesten zelf, omdat ik mijn lijn nog aan het opbouwen ben en mezelf graag ruim de keus geef in fokdieren. Echter mag er af en toe ook wat weg, vaak dieren die ik voor mezelf niet fokgeschikt acht en dus elders als huisdier mogen gaan wonen, maar eventueel zijn er ook fokgeschikte muizen beschikbaar.
Ondanks dat de muizen met 4 weken al weg mogen bij de moeder zijn ze nog niet oud genoeg om te verhuizen. Ze zijn dan nog piepjong en vatbaar voor infecties van buitenaf. Ze moeten dus nog even in hun vertrouwde omgeving blijven, met bekende geuren en geluiden en de kans om samen op te groeien en weerstand op te bouwen. Mits ze goed ontwikkelen mogen de muizen vanaf 6 weken verhuizen, idealiter verhuizen de dames samen met een nestgenootje of komen ze samen met een leeftijdsgenootje te zitten. Mannetjes verhuizen in principe alleen, ze mogen door de nieuwe eigenaar wel samen met veeltepelmuizen gehouden worden of gecastreerd worden om samen met andere castraten of met een groep vrouwtjes gehuisvest te worden.
Nieuwe baasjes worden met zorg gekozen, hierbij gebruik ik een reserveringsformulier om een beeld te krijgen van de situatie. Er worden ook plaatsingsafspraken gemaakt, zodat voor ons beiden duidelijk is wat we van elkaar verwachten.
Eenmaal uitgeplaatst doe ik mijn best om contact te houden met de nieuwe eigenaren. Graag hoor ik hoe het de muizen vergaat zodat ik kan helpen indien nodig en weet hoe het met alle nestgenoten gaat. Dit is misschien anders dan wat je van een fokker gewend bent, maar ik vind het belangrijk dat de dieren die ik fok goed terecht komen. Daarbij komt dat ik graag zoveel mogelijk informatie over mijn nestjes heb zodat ik dit mee kan nemen bij het verder ontwikkelen van de lijn.
Nesten en documentatie
Om verstandige fokkeuzes te maken moet je weten wat er in een lijn gebeurd. Iedere lijn heeft sterke en zwakke punten, en om de zwakke punten te kunnen verbeteren moet je wel weten welke dit zijn. Ook is dit belangrijk voor andere fokkers die met verwante lijnen fokken en het is voor potentiële nieuwe baasjes van de geboren muizen handig om te weten!
Geen enkele lijn is perfect, geen enkele lijn is 100% vrij van problemen! Een fokker die dat beweert liegt of houdt diens lijnen niet zorgvuldig in de gaten.
Op mijn website kun je de meeste informatie over mijn muizen en nesten terugvinden. Al mijn huidige muizen zijn te vinden bij bewoners en alle nesten die ik heb gefokt inclusief informatie over ouderdieren en de geboren jongen staan bij het nestverleden.
Daarnaast heb ik een account op SimpleBreed, hier staan vrijwel al mijn fokmuizen ook op en zijn openbaar in te zien.